Là cha mẹ, giáo viên hay bác sỹ của trẻ, bạn đồng thời phải kiêm nhiệm rất nhiều vai trò khác nhau: người bảo vệ, người chăm nuôi, người hướng dẫn, huấn luyện viên và nhà trị liệu. Trước khi trẻ học và làm theo những hướng dẫn của bạn, trẻ cần được cảm thấy an toàn và tin tưởng vào bạn với vai trò là một người bạn đồng hành tin cậy. Dưới đây là một số phẩm chất cần có để có thể trở thành người đồng hành của trẻ:
- Lắng nghe và thấu hiểu trước khi đưa ra phán xét hay trừng phạt những hành vi của trẻ.
- Hiểu và tôn trọng những điểm yếu và “vùng an toàn” của trẻ
- Luôn bắt đầu với xuất phát điểm là những gì trẻ đã có hoặc cảm thấy thoải mái nhất, và dần dần mở rộng “vùng an toàn” ra để hướng dẫn trẻ những kỹ năng mới.
- Hướng dẫn thông qua những hoạt động mà cả bạn và trẻ có thể cùng thực hiện (we-do activities), vừa làm vừa gợi ý và hướng dẫn cho trẻ. Liên kết các hoạt động lại với nhau! Hãy vừa là tấm gương, vừa là người hướng dẫn cho trẻ. Giảm bớt sự “chỉ đạo” mà thay vào đó là sự chỉ dẫn
- Hướng dẫn thông qua ví dụ cụ thể: làm mẫu một hành vi hay kỹ năng để trẻ làm theo.
- Luôn thể hiện tình cảm, sự thấu hiểu và tôn trọng của bạn đối với trẻ, nhưngcương quyết với những hướng dẫn và kế hoạch đã đặt ra. Thiết lập những nguyên tắc, giới hạn, mục tiêu và kỳ vọng rõ ràng và nhất quán để trẻ nắm được và làm theo.
- Tập trung vào những gì trẻ làm được và làm đúng, nhấn vào điểm mạnh và những thành công của trẻ, hơn là những gì trẻ chưa làm được.
- Khi trẻ mắc lỗi, nhấn mạnh vào những việc trẻ cần làm để thực hiện được hoạt động, thay vì nói rằng trẻ đang làm sai. Nếu muốn trẻ dừng một hành vi lại, nên chỉ ra rõ bạn muốn trẻ làm gì khác (Ví dụ: Hướng dẫn trẻ Nói nhỏ khi đi trong hành lang thay vì Yêu cầu trẻ Không được nói to – chú thích của người dịch.)
- Khi trẻ có những cảm xúc tiêu cực dẫn đến hành vi không phù hợp, tập trung vào việc giải quyết cảm xúc trước, sau đó mới tới hành vi.
- Điều quan trọng nhất bạn cần nhớ là luôn hướng dẫn thay vì trừng phạt trẻ. Để trẻ tôn trọng bạn, trước hết bạn phải thể hiện thái độ tôn trọng trẻ bằng cách cho trẻ quyền được lựa chọn và được lên tiếng.
Nhóm Dịch – CLB RUBIC (Sưu tầm và Dịch)
Nguồn: The Autism Discussion Page