Những cấm kỵ tuổi thơ

1. Trẻ con bao giờ cũng bị cấm đoán.

Trẻ con bây giờ thường bị ba mẹ cấm chơi game sa đà, cấm đi chơi về khuya. Hồi tôi còn nhỏ, trẻ con nông thôn chỉ có chơi u, chơi cướp cờ, chơi bắn bi, chơi đánh trận giả… Những trò chơi đó hấp dẫn thì hấp dẫn thật nhưng không khiến trẻ con chơi từ giờ này qua giờ khác như các trò game online nên các bậc phụ huynh không phải lo lắng hay cấm đoán.Ở thôn quê, ba mẹ cũng không sợ con cái đi chơi khuya, vì cùng lắm con nít chỉ chơi lòng vòng trong sân nhà hàng xóm. Thậm chí ngủ lại nhà bạn cũng là chuyện bình thường, miễn là xin phép trước. Hồi đó gọi là “ngủ lang”.

2. Chúng tôi chỉ bị cấm tắm sông tắm suối, vì sợ chết đuối.

Chúng tôi cũng bị cấm trèo cây, sợ té ngã gãy tay gãy chân, ghê nhất là… gãy cổ. “Mày nghịch vừa thôi chứ, té gãy cổ bây giờ!” là câu răn đe cửa miệng của người lớn.Dĩ nhiên, thời nào cũng vậy cái gì càng bị cấm thì trẻ con cố lén lút làm cho bằng được. Các gia đình thời đó lại đông con, các bậc phụ huynh chỉ ban lệnh cấm, trên thực tế không sao quản lý xuể. Nhà nào cũng bảy, tám đứa con, có nhà mười mấy đứa, canh đứa này thì sểnh đứa kia, chăn con vất vả chẳng khác gì chăn vịt bầy.Vì vậy mà bọn trẻ chúng tôi thường trốn ba mẹ kéo nhau ra sông ra suối, trèo cây hái trái và sục sạo các tổ chim. Bạn bè tôi chưa đứa nào gãy cổ, chỉ có tôi suýt chết đuối và thằng Thời gãy tay do ngã từ cây xoài xuống. Ba mẹ tôi và ba mẹ thằng Thời lập tức ca cẩm: “Cá không ăn muối cá ươn/ Con cãi cha mẹ trăm đường con hư”.

Minh họa: A.Dũng

3. Cũng có những lệnh cấm có lẽ trẻ con bây giờ cảm thấy kỳ cục.

Chẳng hạn bọn tôi hồi nhỏ bị cấm ăn chân gà. Lý do: Đứa nào ăn chân gà tay sẽ run, chữ viết quều quào, lên bờ xuống ruộng. Đến bây giờ, tôi chẳng biết cấm kỵ đó có từ khi nào và do ai nghĩ ra đầu tiên. Có thể do thành ngữ “chữ xấu như gà bới” mà người lớn không cho con nít ăn chân gà chăng?

Thứ hai là cấm con trai vào bếp. “Bếp núc là chỗ của đàn bà con gái, con trai mà luẩn quẩn trong bếp học sẽ không ra chữ”. Lệnh cấm này rõ ràng mang màu sắc phong kiến, chắc còn sót lại từ thời các nho sinh dùi mài kinh sử ra kinh ứng thí. Sự cấm kỵ này dĩ nhiên cũng bị bọn nhóc tì chúng tôi vi phạm thường xuyên. Cấm ăn chân gà thì không sao, vì chân gà xét ra cũng không lấy gì làm ngon. Nhưng nhà bếp với các tủ chạn, nồi niêu xoong chảo chứa thức ăn là nơi quyến rũ nhất trong nhà, cấm léng phéng vô đó làm sao trẻ con có thể ăn vụng được.Thứ ba là con trai không được đi ngang dưới dây phơi đồ, đặc biệt khi trên dây phơi đang toòng teng quần áo của phụ nữ. “Cháu không được chui qua chui lại dưới dây phơi đồ. Con trai chui dưới dây phơi đồ thế nào cũng… ngu”, bà tôi dặn tôi không chỉ một lần.Tôi sợ ngu. Tôi sợ học dốt. Học dốt sẽ bị bọn con gái coi thường. Con Phương hàng xóm sẽ không chơi đồ hàng với tôi nữa. Con Mai ngồi cùng bàn sẽ không cho tôi ăn chung cà rem vào giờ ra chơi. Bụng bảo dạ như thế nhưng nhiều lúc mải chạy nhảy chơi đùa, tôi quên béng nhìn lên trời, chui qua chui lại dưới dây phơi cả chục lần mới phát hiện ra. Dây phơi ở thôn quê thường giăng ngang sân, nối từ cột nhà đến gốc mít, gốc ổi, chơi đùa ngoài sân thế nào cũng có lúc chui qua, đố đứa nào tránh khỏi.

Những lúc lỡ phạm điều cấm kỵ, tôi lo lắng lắm. Hôm nào không thuộc bài hoặc làm bài tập không được, tôi lại tin là do tôi không làm theo lời dặn dò của bà tôi.

4. Khi lớn lên, ngồi nhậu với bạn bè, thỉnh thoảng tôi cũng gặm chân gà. Và lần nào tôi cũng nhớ lại điều cấm kỵ thuở xưa. Từ khi có gia đình, tôi cũng thường xuyên vào bếp phụ vợ, không chỉ nấu cơm, luộc trứng mà còn rửa cả chén bát. Lúc trời chuyển mưa, lại ba chân bốn cẳng chạy ra dây phơi rút quần áo, không chắc mình có chui dưới sợi dây hay không. Nhưng dù có, chắc chắn tôi cũng không thấy mình ngu đi. Tôi chỉ thấy buồn cười.Hồi nhỏ, trời vừa lắc rắc vài hạt mưa, mẹ tôi đang bận tay thế nào cũng sai tôi ra dây phơi lấy quần áo, luôn kèm theo lời dặn y hệt bà tôi “Coi chừng kẻo rúc dưới dây phơi đồ đó con”. Thế là tôi phải vừa nhón chân kéo từng cái quần cái áo, vừa cẩn thận nhớn nhác dòm chừng sợi dây, đến khi đem được quần áo vô nhà, mọi thứ đều ướt sũng.

Dù sao, những cấm kỵ tuổi thơ tuy kỳ cục, phảng phất màu sắc mê tín, nhưng cụ thể – để ý một chút là tránh được dễ dàng. Nhiều lúc tôi lẩn thẩn nghĩ. Khi đã là người lớn, con người ta phải đối diện với bao cấm kỵ vô hình, có ngước mắt lên trời suốt ngày cũng chả biết sợi dây nằm ở chỗ nào để tránh. Hèn gì ngày càng có nhiều người… xin vé đi tuổi thơ!

Nguyễn Nhật Ánh (Theo báo Sài Gòn giải phóng online)