Mờ mờ sáng, nghe tiếng loảng xoảng, bé Thảo giật mình tỉnh giấc. Cái ấm sứ rơi xuống nền nhà vỡ tan. Bố mẹ nó cãi nhau vì nhà đã không có tiền, bố nó còn lấy tiền đi đặt báo Văn nghệ. Thảo nào hôm qua bố nó rút tiền lén lút như kẻ ăn trộm. Cái Thảo không thích nghe cãi nhau vì bố nó nói dai, còn mẹ thì cứ cãi nhau là gục xuống khóc nhè: Nhớn rồi mà còn khóc nhè chán ghê! Nó chạy đến dỗ mẹ thì nó bị mẹ hất ra. Đã thế thì cái Thảo chẳng cần.
Cái Thảo lẫm chẫm bước ra sân, trời chưa sáng hẳn, phía cây cau trời hồng hồng. Ôi! Mặt trời, mẹ Đêm đang đẻ ra mặt trời kìa! Mặt trời từ từ tòi ra khỏi bóng đêm, bụ bẫm đỏ hỏn như thằng cu Dưỡng nhà cô Dần vừa đẻ hôm qua. Màu mặt trời như màu cái kẹo gôm hồng, nhưng chắc là không dai như thế, mà hình như mặt trời mềm lắm như có thể lấy thìa xúc được. Cái Thảo vừa đùa với con mèo vừa ngắm nhìn mặt trời. Chán nhất là con mèo chả biết gì, giá mà cái Thảo có thể cho con mèo biết mẹ Đêm đẻ ra mặt trời thì thích… Cái Thảo nghĩ mẹ Đêm thì tối om, chả trông rõ lại phải chịu rét, sao mặt trời thì lại ấm, hay là cũng như cô Dần. Ừ ! Đúng rồi, có bao nhiêu chăn cô Dần toàn đắp cho thằng cu Dưỡng thế thì cô Dần chả rét là gì?Mẹ gọi cái Thảo bắt nó phải ăn cháo. Sáng nào cũng ăn cháo, rồi cả hai bố mẹ cùng đi, cổng thì mẹ khoá trái để nó ở nhà coi nhà một mình.Cái Thảo tha thẩn ngoài vườn, nó chăm chú xem những con ong bay vo ve, chẳng biết chúng nó cứ chui vào giữa từng chiếc hoa bí, hoa cam để làm gì? Thỉnh thoảng cái Thảo lại nhìn mặt trời. Mặt trời trở thành người nhớn nhanh thật, một lúc mà đã lên cao bằng chỗ buồng cau, vườn sáng rực rỡ, chim bay hót lanh lảnh khắp nơi. Có lẽ mặt trời đã đi học đến cấp ba chứ chẳng ít, các chị học cấp ba mặt cũng hồng hồng và cũng hát lanh lảnh.Cái Thảo bỗng nhớ lời mẹ dặn: Gần trưa mặt trời lên cao, con phải vào nhà không thì ốm. Mặt trời buổi trưa thì nó chẳng lạ gì, đến ghét, lên càng cao thì càng chói mắt không thể nào nhìn được, đã thế lại còn làm cho bóng cây và cái bóng Thảo chỉ còn lùn tịt. Mặt trời hư lắm! Đã quên hẳn mẹ Đêm đã thế lại còn bắt nạt mọi người. Cái Thảo cũng chẳng thèm nhìn, nó vào nhà ăn gói bim bim và uống nước lọc. Sân nắng chói chang, ánh nắng hắt vào nhà, rôm sảy bắt đầu hành hạ nó. Nó cởi tuột cái áo ném vào góc giường rồi một lúc thì cái Thảo lăn ra ngủ.Nó giật mình tỉnh giấc: Cô Dần gọi nó. Ngày nào cũng vậy, buổi chiều cô Dần hàng xóm cũng gọi nó dậy để làm bài tập. Chân tay nó mỏi rã rời, nó ra ngồi ngoài ngưỡng cửa. Mặt trời ngả sang chiều trời oi nồng ngột ngạt, những con ruồi nằm im không động đậy, chúng nó cũng sợ mặt trời. Mặt trời chiều trông như kẻ ăn no rồi mệt mỏi. Chả biết thế nào cái Thảo lại nghĩ đến lão Quyển, lão Quyển làm nghề quét chợ mà trẻ con hay doạ nó là ông ba bị chín quai. Lão cứ được chén no say là nôn mửa, đã thế lão ngủ ngay ở ngõ chợ mồm lại cứ chảy rãi ra trông đến kinh.Cái Thảo làm bài tập nhưng đầu lại nghĩ đến lão Quyển, hôm nọ gặp lão, nó bị lão chặn lại hỏi: Học lớp mấy? Lớp một à!… Tao kiểm tra mày: 1 cộng với 2 bằng mấy?… á… à, bằng 3! Đứa nào bảo bằng 3 hả…! Hả? 1 cộng với 2 bằng 4 hiểu chưa…! Hiểu chưa? Mày mà không nhớ ông quẳng xuống sông – Cái Thảo làm toán nhưng cứ thấy đôi mắt thao láo của lão Quyển nhìn vào sau gáy, nó nhầm lẫn linh tinh hết cả, nó đành đem truyện Tấm Cám ra đọc. Nó đánh vần tới tận chiều thì cô Tấm gặp được nhà vua. Và cũng là lúc bố nó về, bố nó nâng bổng nó lên vai quay vòng quanh sân. Thấy nó buồn bố hỏi: “Sao thế con?” – “Bố ơi vua có là anh em với lão Quyển không?” Bố nó dấu dí: ối giựi ưi! Con gái yêu của bố hay hỏi linh tinh “toá”. Bố nó hôn nó chùn chụt.Mặt trời hoàng hôn sà xuống sát vườn cà cạnh đống rơm, trời mát dần có một cái gì đó như hiu quạnh. Cái Thảo hỏi: Mặt trời có già không bố… có phải lúc già ai cũng hiền không.Lúc ăn cơm tối, cái Thảo thỉnh thoảng lại chạy ra xem mặt trời lặn.Mặt trời lại đỏ lựng như một đứa trẻ con chìm dần vào lòng đêm, đêm đến lạnh dần, mẹ Đêm lại ôm lấy mặt trời. Cái Thảo ngủ chập chờn, từ phía nhà cô Dần văng vẳng tiếng “Ru hời, ru hỡi… hời ru!”.
Nhà văn Vũ Quý