Để nói chuyện này với một “sinh viên lớp 1” như con, bố phải suy nghĩ rất lâu vì muốn tìm cách nói sao cho con hiểu nhanh nhất, giản dị nhất. Chính vì thế mà có buổi đi chơi hôm nay của bố con mình. Bố đưa con đến một nơi có rừng, có núi, có cả hồ nước và trên đường đi chúng ta đã nhìn thấy một con sông tuyệt đẹp. Hai bên đường ta đi không chỉ có những thanh đường ray chạy dài ngoằn ngoèo mà còn có những cánh đồng lúa xanh mướt nữa. Con đã nhìn thấy những đám mây bồng bềnh trên cao, nhìn thấy đàn chim bay về tổ buổi chiều, nghe thấy tiếng rừng xạc xào trong gió. Con rất thích thú. Bố cũng vậy. Bố thích thú vì con sung sướng cảm nhận những điều kỳ diệu của thiên nhiên, con không thờ ơ với vẻ đẹp kỳ vĩ của đất nước chúng ta. Và bố nói với con… tất cả những gì mình được thấy, được hưởng… đó chính là môi trường đấy!
Môi trường… không lẽ đẹp vậy sao? Và không phải nơi nào cũng có? Như ở khu tập thể nhà mình, con chỉ thấy những con đường đầy bụi, rãnh nước thải thỉnh thoảng lại dềnh lên, những đám mây thì khuất mờ sau những ngôi nhà xây ngang dọc.
Con nói đúng. Môi trường thật ra là những gì của thiên nhiên có sẵn chung quanh ta, là những gì chúng ta làm ra, xây dựng nên và cuộc sống của chúng mình diễn ra hàng ngày trong môi trường ấy.
Môi trường sống của con chim là cành cây nơi có tổ của nó, là cả cái cây to lớn mà nó sinh sống, cả khu rừng thân yêu mỗi sớm nó hót rộn vang.
Môi trường của con kiến là chiếc tổ chung ở đâu đó dưới đất, là cả khu vườn thân quen của nó, nơi lũ kiến đi lại tìm mồi.
Môi trường của con là ngôi nhà này, là khu tập thể của mình, là con đường con đi, là thành phố con ở… và rộng hơn nữa là cả đất nước này với những sông hồ, biển, núi, rừng hùng vĩ, là cả trái đất rộng lớn bao la.
Môi trường không chỉ là nơi ta ở, môi trường còn là nguồn sống của ta: không khí ta thở, nước ta uống, ánh sáng để ta nhìn mọi vật, nguồn thức ăn phong phú trong bữa cơm của gia đình ta.
Nhưng đúng như con nhận thấy, có nơi môi trường thật tuyệt – nó giữ được vẻ đẹp đẽ, trong lành, lại có nơi vẻ đẹp ấy, sự trong lành ấy đã bị con người hủy hoại đi mất rồi. Nhiều người trong chúng ta đã ra tay tàn hại nó bằng nhiều cách để thu lợi: nào chặt rừng, phá cây, săn bắt các loài thú quý hiếm để ăn thịt và lấy da, lấy lông, nào nổ bom, thử vũ khí, phá hoại sự cân bằng của môi trường, nào là những chất thải hóa chất của các nhà máy làm ô nhiễm nguồn nước… Vì thế mà trái đất của chúng ta hiện phải chịu biết bao hiểm họa từ thiên nhiên và ít nhiều do con người mang đến.
Môi trường giống như ngôi nhà của mình đây, nếu con để nó bẩn thì dán, chuột, ruồi muỗi sẽ kéo đến làm phiền cuộc sống của cả nhà, bụi bặm làm vi trùng sinh sôi nảy nở khiến mình có thể bị ốm, nếu con để nó bừa bộn thì con sẽ bối rối mỗi khi tìm kiếm vật con cần dùng, sẽ xấu hổ khi có khách đến nhà chơi, và nếu con chẳng bao giờ sửa chữa những chỗ hỏng hóc trong nhà thì cuộc sống của con trong ngôi nhà này không thể vui thú được.
Con có muốn khu nhà chúng mình không có nước thải dềnh lên ở cống không? Thế thì con nhớ đừng vứt rác xuống cống làm cống tắc, con nhớ bật dậy ngay khi tiếng còi của bác tổ trưởng báo hiệu bắt đầu buổi lao động sáng thứ 7, dùng chổi, xẻng lấy lại sự trong lành cho môi trường ta ở.
Con có muốn xung quanh nhà mình có chim đến hót, có tiếng xạc xào của gió đi qua lá cây không? Vậy con hãy chăm trồng cây và tưới cây, khiến khu nhà ta trở nên xanh mát.
Như thế là con đang làm công việc bảo vệ môi trường đấy.
Nhưng một mình con có bảo vệ được môi trường khỏi mọi nguồn ô nhiễm không? Tất nhiên là không rồi. Con hãy kể chuyện này với các bạn của con, rủ các bạn cùng bảo vệ môi trường trong sạch nhé. Con còn rất nhỏ nhưng con có thể dùng đôi bàn tay bé nhỏ của mình làm môi trường trở nên tươi đẹp. Khi nào con lớn lên, con hãy nhớ làm sao bảo vệ được những nguồn nước trong xanh, bảo vệ những cánh đồng màu mỡ, những cánh rừng rậm rạ và những con thú xinh xắn, đáng yêu, bảo vệ những vùng biển rộng đầy cá tôm của chúng ta, con nhé. Bằng cách nào ư? Chỉ cần con nhớ bài học về môi trường bố nói hôm nay, khi ấy, con sẽ biết cách làm thế nào cho đúng, bé con của bố ạ.
Ký tên: Bố Tấn (Bố ơi vì sao? – TSGD Nguyễn Thụy Anh)