Câu lạc bộ Đọc sách cùng con docsachcungcon.com
Tản văn của Lê Phương Liên
Mùa hè với ánh nắng chói chang rực rỡ với cái nóng dữ dội , với những cơn mưa rào xối xả, mây gió vần vũ ,sấm chớp rầm rập lại chính là mùa của những đứa trẻ được tạm biệt mái trường quy củ trở về với một cuộc sống tự nhiên phóng khoáng.
Tôi còn nhớ cảm giác thời còn là một cô giáo, mỗi khi gặp lại các em học sinh của mình sau kỳ nghỉ hè, tôi thường ngạc nhiên vì các em đã lớn bổng lên về thân thể và từ trong ánh mắt, từ nụ cười tôi cảm nhận các em đã “lớn lên” cả về trí tuệ và tâm hồn. Hóa ra là chính thời gian hè, khi đứa trẻ được thả lỏng đó mới là thời gian các em tự ngấm lại những điều được dạy dỗ ở trường, mới là thời gian để đứa trẻ được tự tìm ra cho mình một cách sống và hành xử có văn hóa. Ý nghĩ này có lẽ là cảm giác của riêng tôi ở thời học trò có mùa hè thực sự là NGHỈ HÈ.
Lao động tại EcoCamp 2017
Đã có một thời gian khá dài, những mùa hè của trẻ em bị rút ngắn, bị cắt xén, các em phải đi “học thêm” liên miên, trẻ em chỉ có di chuyển từ nơi học này sang nơi học khác, từ khóa học này sang khóa học khác…Các em cứ quay cuồng trong tâm trạng lo lắng bất an của các vị phụ huynh.
Trong những năm gần đây, mùa hè đã khác đi, tâm trạng lo lắng bức xúc của đông đảo phụ huynh trẻ tuổi đã tạo động lực thúc đảy ý tưởng kiến tạo của các nhà giáo dục tìm tòi ra hình thức TRẠI HÈ.
Trên thực tế hiện nay chúng ta thấy các gia đình có nhiều lựa chọn việc gửi con em mình đi nghỉ hè : Có em được gửi đến các “Học kỳ quân đội” để các em tập rèn luyện kỹ năng sống theo đời sống “anh bộ đội”, có em lại được tham gia các Khóa Tu, luyện Thiền rèn mình theo nếp sống của Đạo Phật…Rồi Trại hè Âm nhạc, Trại hè hội họa, Trại hè Văn học nghệ thuật…với sự vào cuộc của nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng , các nhà báo , nhà hoạt động văn hóa…cùng sự ra đời của nhiều Câu lạc bộ báo chí, Văn hóa đọc…tạo ra một mùa hè đổi mới sôi động vượt ra ngoài khuôn khổ hoạt động truyền thống đã có phần rời rạc của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Nhà văn Lê Phương Liên phát biểu tại hội nghị “Tôi kiến tạo hòa bình” diễn ra EcoCamp 2017 (06/2017, Đồ Sơn, Hải Phòng)
Riêng tôi, với Nghiệp yêu trẻ em, tôi có Duyên may được gặp gỡ với tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thụy Anh ( chị còn là một dịch giả và là một nhà thơ trẻ). Trước hết tôi thích tên gọi “EcoCamp” và hiểu rằng đó là một kiểu trại hè tạo ra cho trẻ em một cách sống hòa nhập với đất trời, với muôn loài, với con người (sống với bạn bè nhiều lứa tuổi và cả người lớn: già và trẻ…) Các em được lớn lên trong một cuộc sống hòa hợp cân bằng tôn trọng sự tồn tại tự nhiên như ở trong một hệ sinh thái đang phát triển phong phú làm xanh tươi trái đất này. Tôi cũng tán thành với việc đặt tên Trại không thuần Việt, bởi vì tôi biết rằng với tên gọi này, Trại hè sẽ thu hút được cả bạn bè quốc tế muốn giao lưu với trẻ em Việt Nam trong dịp nghỉ hè và đặc biệt là các con em Việt kiều về nước nghỉ ngơi và muốn học tập trau dồi thêm Tiếng mẹ đẻ. Với cách tên Trại hè như thế, chị Thụy Anh quả thật có tầm nhìn xa và muốn vươn hoạt động của Trại ra ngoài phạm vị địa phương nước Việt. Quả thực khát vọng đó không phải là quá cao xa , trong 5 năm hoạt động vừa qua, là người được may mắn đồng hành với Trại hè EcoCamp, tôi cảm nhận được nội dung phong phú và cách vận hành của Trại hè khoa học và có tầm hiện đại. Thời gian Trại thường kéo dài trong từ 10 ngày ở địa điểm có thiên nhiên thoáng đãng, ban đầu là ở nơi có đồi chè vườn cây miền trung du, sau này Trại có địa điểm cố định tại bãi biển Đồ Sơn ( Hải Phòng), trong chương trình có ngày các cháu được đi ra biển Vịnh Hạ Long trên tầu của các chú Hải quân. Nội dung hoạt động của Trại vừa có việc rèn luyện kỹ năng sống từ những việc nhỏ trong gia đình như quét nhà , tự giặt áo quần, gấp và xếp quần áo vào vali , ba lô… cho đến tập làm thủ công khâu vá, đan lát , làm các sản phẩm hoa, con giống bằng vải, len… Các em yêu khoa học có các trò chơi tập làm các thí nghiệm hóa, lý, tập sử dụng các dụng cụ đo lường, tập làm quen với ngân hàng… Trại viên còn tập làm phóng viên truyền hình: phỏng vấn và ghi hình và vị khách mời đến chơi với trại. Trại có điểm nhấn là một Hội nghị có chủ đề hấp dẫn ví dụ năm 2017 này Chủ đề của Trại là “Tôi kiến tạo hòa bình”, đó cũng là chủ đề của hội nghị. Mới thoạt nghe chủ đề nghĩ là to tát, nhưng với sự hướng dẫn của các cô giáo, anh chị phụ trách, các em được hiểu “kiến tạo hòa bình” từ những việc nhỏ nhất như biết cảm thông, biết nhường nhịn biết chia sẻ cùng nhau để tạo ra một không khí hòa thuận trong cuộc sống chung , tránh như va chạm dẫn đến xung đột , dẫn đến xích mích … dẫn đến bạo lực!
Làm pháo hoa bằng giấy tại xưởng Phát kiến kinh hoàng ở EcoCamp
Con trai cũng có thể khâu vá đấy chứ!
Trại hè Eco Camp thường thu hút các nhà văn, nghệ sĩ, các nhà khoa học đến giao lưu và chia sẻ với các em những điều bổ ích thiết thực … Các em được tiếp nhận văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam rất tự nhiên thông qua việc tập hát dân ca quan họ Bắc Ninh, chơi các trò chơi có hát đồng dao… Trong Trại các em sinh hoạt theo đội nhóm, được đặt tên phòng, trang trí phòng ở phù hợp với trí tượng tưởng và tâm lý hồn nhiên của các em… Nhưng, trong sinh hoạt rất nề nếp tôn ti khi các em biết tôn trọng chào hỏi lễ độ với người cao tuổi là Bà, người già cả hơn là Cụ.
Điều đặc biệt của trại Eco Camp là luôn gắn bó với các chú bộ đội. Những năm gần đấy, trại đã kết nghĩa với các chú Hải quân, các em được giáo dục thật tự nhiên ý thức với biển đảo của tổ quốc Việt Nam. Các em được chăm chút trong đời sống hòa bình nhưng cũng được luyện tập và làm quen với tinh thần sẵn sàng tham gia bảo vệ tổ quốc khi cần thiết.
Các thành viên của EcoCamp 2017 trong buổi giao lưu với các cán bộ, chiến sĩ của Lữ đoàn 170 (Hạ Long, Quảng Ninh)
Với bao nhiêu nội dung giáo dục tinh tế như vậy nhưng Trại hè EcoCamp vẫn đích thực là một Trại hè thoải mái tràn đầy tình yêu thương và tiếng cười hồn nhiên của trẻ em. Có được một không khí như vậy phải thấy rõ vai trò của “Thuyền trưởng” Thụy Anh, người tổ chức, huấn luyện một đội ngũ các anh chị phụ trách cộng sự nhiệt tình, chu đáo, thấu hiểu tâm lý trẻ nhỏ trong từng bữa ăn, từng giấc ngủ, từng câu nói trò chuyện, từng trò chơi thể hiện mình của trẻ em…
Trai hè Eco Camp đã đươc Câu lạc bộ “Đọc sách cùng con” thực hiện được 5 năm, với biết bao khó nhọc lo toan và tràn đầy cảm hứng sáng tạo yêu trẻ, với một tinh thần khoa học thực hành từ những ý tưởng giáo dục tiên tiến nhất mà tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thụy Anh đã học hỏi được trong những năm tháng sống và học tập làm việc ở nước ngoài. Tôi thiết nghĩ rằng, đây là một mô hình giáo dục kiểu mới phù hợp với điều kiện hoàn cảnh Mùa hè ở Việt Nam , một đất nước đang hội nhập toàn diện với toàn thế giới. Các em nhỏ được tham gia Trại EcoCamp tuy chỉ trong một thời gian ngắn ngủi, nhưng những kỷ niệm của Trại hè sẽ được các em mang theo như một hành trang tinh thần không chỉ trong những năm tháng tuổi thơ mà có khi là cả cuộc đời.
Những buổi sinh hoạt tại phòng thuyền trưởng không chỉ đơn giản là ăn bánh, uống trà, các bạn còn được cô Thụy Anh kể chuyện, truyền dạy một số bí kíp liên quan đến các kỹ năng
Trong một cuộc tọa đàm trên sóng truyền hình, chị Thụy Anh có nhắc đến trại hè Artek (Liên xô), chị có phát biểu rằng : Việt Nam hiện nay có thể xây dựng được một cơ sở như thế nếu nhà nước có sự quan tâm tích cực. Tôi nghĩ rằng đó là một ý kiến phát biểu rất tâm huyết và rất khả thi. Viết bài này tôi chỉ mong được góp thêm một tiếng nói từ tình yêu thương trẻ em , mong các cấp chính quyền có những quan tâm cụ thể, bao quát thực tiến sôi động và chú ý đến những đề xuất có tinh thần xây dựng với tương lai nước nhà.
Nhà văn Lê Phương Liên (06/2017)
(Theo báo Thời nay)
