Câu lạc bộ Đọc sách cùng con docsachcungcon.com
Hai vạn dặm dưới biển của Jules Verne là câu chuyện về cuộc hành trình bất đắc dĩ của nhà nghiên cứu biển Aronnax,giáo sư Viện bảo tàng Paris cùng với người cộng sự Conseil và người thợ săn cá voi Ned Land bị đột nhiên rơi vào con tầu Nautilus kỳ lạ, thật là một câu chuyện ly kỳ hấp dẫn đối với bạn đọc ở mọi lứa tuổi. Đã từ lâu, biển cả mênh mông, dữ dội đầy sóng gió và bão tố chiếm ba phần tư diện tích trái đất luôn hiện diện đối mặt với con người, thách thức tất cả những ai muốn vượt ra khỏi mảnh đất chật hẹp của quê hương mình để đi tới những miền đất khác. Con người luôn luôn muốn tiến ra biển, muốn làm chủ biển cả và muốn chiếm lĩnh trọn vẹn tất cả các đại dương. Khát vọng đó đã thôi thúc các dân tộc Bắc Âu làm những con thuyền Viking đi phiêu lưu trên biển cả. Khát vọng đó cũng thôi thúc người Hà Lan, người Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha đóng thuyền đi vòng quanh trái đất…Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã khiến nền công nghệ đóng tầu của nước Pháp, nước Anh, nước Mỹ…càng ngày càng hiện đại hơn. Những chuyến đi biển của người phương Tây khám phá những vùng đất mới phì nhiêu xanh tốt lại là những cuộc xâm chiếm quê hương của những dân tộc nhỏ yếu hơn. Lịch sử thế giới thế kỷ thứ 18, 19 trên nhiều mảnh đất của những người da mầu là những trang đẫm máu và nước mắt.
Hình ảnh thuyền trưởng Nemo xuất hiện trong Hai vạn dặm dưới biển là một con người bí ẩn gần như huyền thoại chính là hình tượng anh hùng mang tư tưởng của tác giả Jules Verne. Thuyền trưởng Nemo là một con người vừa trí thức, vừa giang hồ,ông đã trải qua nhiều đau khổ mà đứng trước mọi khó khăn ông đều quả quyết hành động dũng mãnh với một bản lĩnh sáng suốt tự tin … Đọc Hai vạn dặm dưới biển, người đọc được chia sẻ khát vọng khám phá cuộc sống cả về nội tâm và ngoại cảnh với nhân vật tự sự – giáo sư Aronnax, có lẽ cũng chính là hiện thân của tác giả.
Hai vạn dặm dưới biển – Jules Verne – Đỗ Ca Sơn dịch, NXB Kim Đồng (in lần thứ 7) Hà nội-2013
Ra đời vào nửa cuối thế kỷ 19,tác phẩm Hai vạn dặm dưới biển với gần 500 trang sách ghi nhận nóng hổi bầu không khí sôi sục của một thời đầy khát vọng con người muốn chinh phục biển cả, có lẽ bầu không khí sôi sục đó đến thế kỷ 21 này lại càng nóng bỏng hơn . Điều mà Jules Verne đã ghi dấu ấn của ông vào lịch sử văn học thế giới, chính là ở những sáng tạo mang tính khoa học viễn tưởng về những máy móc công nghệ chưa từng hiện diện trên trái đất, những dự cảm về những không gian nơi tận đáy biển sâu nhất, vùng biển xa xôi nhất, nguy hiểm nhất …mà con người chưa thể có khả năng đặt chân tới. Với những trang viết của Jules Verne, người đọc thán phục tầm hiểu biết sâu rộng, về địa lý thế giới, sự am hiểu cặn kẽ về kiến thức vật lý, toán học, sinh vật học, lịch sử tự nhiên và xã hội …Trên nền tảng văn hóa vững vàng, nhà văn đã để trí tưởng tượng của mình thăng hoa sáng tạo theo một mạch viết thật tự nhiên. Đọc những trang viết của Jules Verne ta được thưởng thức một lối kể chuyện thật hấp dẫn, cách tạo ra những tình huống bất ngờ, nghẹn thở đầy kịch tính lại được diễn đạt bằng một giọng văn hài hước dí dỏm chan chứa tình cảm yêu thương con người.
Con người tưởng như là thật bé nhỏ yếu ớt trước đại dương lớn lao dữ dội nhưng với hình tượng thuyền trưởng Nemo và con tầu Nautilus sinh ra từ nỗi đau khổ của thế giới loài người, nhà văn Pháp Jules Verne đã khiến người đọc nhận ra rằng con người mới thật là dữ dội bởi con người chứa trong tâm can “một đại dương”. Cuộc vật lộn giữa con người với đại dương thực sự là một cuộc hòa đồng, con người đã và sẽ sống chung với biển cả, bởi con người cần biển cả, yêu biển cả và càng ngày càng tìm hiểu biển cả sâu sắc hơn, như tìm hiểu chính bản thân mình. Phải chăng đó chính là những giá trị nhân văn đã khiến người ta đã đọc và sẽ còn tìm đọc Jules Verne, bởi ông không chỉ đơn giản là người kể chuyện hấp dẫn, những trang sách của ông còn là một đại dương tình người.
Chính vì vậy mà ngoài Hai vạn dặm dưới biển (1870), nhiều tác phẩm của Jules Verne như Năm tuần trên khinh khí cầu (1863), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873)… đã chinh phục người đọc khắp năm châu khẳng định ông là nhà văn đi tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng, một lối đi riêng biệt trong văn học thế giới. Những ý tưởng thiên tài của ông về cuộc sống hiện đại cũng như các thành tựu khoa học kỹ thuật…và hơn tất cả là khát vọng của con người mà ông đã diễn tảdường như cho đến nay vẫn còn đang thời sự.
TP Hồ Chí Minh ngày 13/1/2014
Nhà văn Lê Phương Liên
